Port 139 – TCP, UDP – za Co odpowiada?

Port 139 – TCP, UDP – za Co odpowiada?

Port 139 jest używany przez protokół NetBIOS (Network Basic Input/Output System) w sieciach komputerowych. NetBIOS działa na warstwie sesji modelu OSI i umożliwia aplikacjom na różnych komputerach komunikowanie się w sieci lokalnej (LAN). Port 139 jest specyficznie używany przez NetBIOS over TCP/IP (NBT) do sesji NetBIOS, co pozwala na udostępnianie plików i drukarek w sieciach Windows. Protokół ten działa zarówno na TCP, jak i UDP, gdzie TCP zapewnia niezawodność połączenia, a UDP jest używany do szybszej, ale mniej niezawodnej komunikacji. Port 139 jest często celem ataków, dlatego w nowoczesnych sieciach często jest zastępowany przez bardziej bezpieczne protokoły, takie jak SMB (Server Message Block) na porcie 445.

Wprowadzenie do Portu 139: TCP vs. UDP

Port 139 jest jednym z kluczowych elementów w sieciach komputerowych, szczególnie w kontekście protokołów TCP i UDP. Aby zrozumieć jego znaczenie, warto najpierw przyjrzeć się podstawowym różnicom między tymi dwoma protokołami. TCP, czyli Transmission Control Protocol, jest protokołem połączeniowym, który zapewnia niezawodność transmisji danych poprzez mechanizmy potwierdzania odbioru i retransmisji w przypadku utraty pakietów. Z kolei UDP, czyli User Datagram Protocol, jest protokołem bezpołączeniowym, który nie gwarantuje dostarczenia danych, ale oferuje mniejsze opóźnienia i jest bardziej efektywny w przypadku aplikacji wymagających szybkiej transmisji.

Port 139 jest używany głównie przez protokół NetBIOS (Network Basic Input/Output System) over TCP/IP, znany również jako NBT. NetBIOS to zestaw usług sieciowych, które umożliwiają aplikacjom na różnych komputerach komunikowanie się w sieci lokalnej. W kontekście TCP, port 139 jest używany do sesji NetBIOS, które są niezbędne do udostępniania plików i drukarek w sieciach Windows. Dzięki temu użytkownicy mogą łatwo współdzielić zasoby i komunikować się w sieci lokalnej bez konieczności korzystania z bardziej skomplikowanych protokołów.

Przechodząc do szczegółów, TCP na porcie 139 zapewnia niezawodność i kontrolę przepływu danych, co jest kluczowe w kontekście udostępniania plików i drukarek. Mechanizmy potwierdzania odbioru i retransmisji gwarantują, że dane są dostarczane w całości i w odpowiedniej kolejności. To sprawia, że TCP jest idealnym wyborem dla aplikacji, które wymagają wysokiej niezawodności i integralności danych. W praktyce oznacza to, że użytkownicy mogą być pewni, że ich pliki zostaną poprawnie przesłane i zapisane na zdalnym komputerze.

Z drugiej strony, UDP na porcie 139 jest rzadziej używany, ponieważ brak mechanizmów potwierdzania odbioru i retransmisji sprawia, że jest mniej niezawodny. Jednakże, w niektórych przypadkach, takich jak transmisje strumieniowe audio i wideo, UDP może być bardziej efektywny ze względu na mniejsze opóźnienia. W kontekście NetBIOS, UDP jest używany głównie do rozgłaszania nazw i usług w sieci lokalnej. Dzięki temu komputery mogą szybko odnaleźć się nawzajem i nawiązać połączenie bez konieczności korzystania z centralnego serwera.

Warto również zwrócić uwagę na kwestie bezpieczeństwa związane z portem 139. Ze względu na jego powszechne użycie w sieciach Windows, port ten jest często celem ataków hakerskich. Ataki te mogą obejmować próby nieautoryzowanego dostępu do udostępnionych zasobów, a także rozprzestrzenianie złośliwego oprogramowania. Dlatego ważne jest, aby administratorzy sieci stosowali odpowiednie środki bezpieczeństwa, takie jak firewalle i systemy wykrywania włamań, aby chronić port 139 przed potencjalnymi zagrożeniami.

Podsumowując, port 139 odgrywa kluczową rolę w sieciach komputerowych, szczególnie w kontekście protokołów TCP i UDP. TCP zapewnia niezawodność i kontrolę przepływu danych, co jest niezbędne w przypadku udostępniania plików i drukarek. Z kolei UDP, choć mniej niezawodny, oferuje mniejsze opóźnienia i jest używany głównie do rozgłaszania nazw i usług w sieci lokalnej. Bezpieczeństwo portu 139 jest również istotnym aspektem, który wymaga odpowiednich środków ochrony. Dzięki zrozumieniu tych podstawowych kwestii, można lepiej zarządzać i zabezpieczać sieci komputerowe, w których port 139 odgrywa kluczową rolę.

Historia i Ewolucja Portu 139

Port 139, znany również jako NetBIOS Session Service, odgrywa kluczową rolę w komunikacji sieciowej, szczególnie w kontekście systemów operacyjnych Windows. Aby zrozumieć jego znaczenie, warto przyjrzeć się jego historii i ewolucji, które ukazują, jak port ten stał się integralnym elementem sieci komputerowych.

Początki portu 139 sięgają lat 80. XX wieku, kiedy to firma IBM opracowała protokół NetBIOS (Network Basic Input/Output System). NetBIOS został stworzony w celu umożliwienia aplikacjom komunikacji w sieciach lokalnych (LAN). W tamtych czasach sieci komputerowe były stosunkowo proste, a NetBIOS zapewniał podstawowe funkcje, takie jak rozpoznawanie nazw komputerów i zarządzanie sesjami. Port 139 został przypisany do NetBIOS Session Service, co umożliwiało nawiązywanie i zarządzanie sesjami komunikacyjnymi między komputerami.

W miarę jak technologia sieciowa ewoluowała, NetBIOS i port 139 zyskały na znaczeniu. W latach 90. Microsoft wprowadził system operacyjny Windows NT, który zintegrował NetBIOS z protokołem TCP/IP. To połączenie umożliwiło komputerom z systemem Windows komunikację w sieciach opartych na TCP/IP, co było kluczowe w erze rosnącej popularności Internetu. Port 139 stał się wówczas standardowym portem dla NetBIOS over TCP/IP (NBT), co pozwoliło na łatwiejsze udostępnianie plików i drukarek w sieciach lokalnych.

Jednakże, z biegiem czasu, port 139 zaczął być postrzegany jako potencjalne zagrożenie bezpieczeństwa. W latach 2000. pojawiły się liczne ataki wykorzystujące luki w protokole NetBIOS, co skłoniło administratorów sieci do bardziej rygorystycznego zarządzania tym portem. W odpowiedzi na te zagrożenia, Microsoft wprowadził dodatkowe mechanizmy zabezpieczeń, takie jak SMB (Server Message Block) wersja 2 i 3, które oferowały lepszą ochronę danych przesyłanych przez sieć.

Współczesne systemy operacyjne, takie jak Windows 10, nadal obsługują port 139, ale z większym naciskiem na bezpieczeństwo. Wiele organizacji decyduje się na wyłączenie tego portu lub ograniczenie jego użycia do zaufanych sieci, aby zminimalizować ryzyko ataków. Ponadto, protokół SMB, który również korzysta z portu 445, stał się bardziej popularny w nowoczesnych sieciach, oferując lepszą wydajność i bezpieczeństwo w porównaniu do starszych wersji NetBIOS.

Podsumowując, port 139 przeszedł długą drogę od swoich początków jako część protokołu NetBIOS do współczesnych zastosowań w sieciach TCP/IP. Jego historia odzwierciedla ewolucję technologii sieciowych i rosnące znaczenie bezpieczeństwa w komunikacji komputerowej. Choć port ten nadal odgrywa ważną rolę w niektórych środowiskach, jego użycie jest obecnie bardziej kontrolowane i zabezpieczone, co świadczy o ciągłym dążeniu do ochrony danych w erze cyfrowej.

Port 139 w Kontekście Bezpieczeństwa Sieci

Port 139 jest jednym z kluczowych elementów w kontekście bezpieczeństwa sieci, szczególnie w środowiskach, gdzie wykorzystywane są systemy operacyjne z rodziny Windows. Port ten jest używany przez protokół NetBIOS (Network Basic Input/Output System) over TCP/IP, który umożliwia aplikacjom na różnych komputerach w sieci lokalnej komunikowanie się ze sobą. NetBIOS jest odpowiedzialny za różne funkcje, takie jak rozpoznawanie nazw, sesje i usługi datagramowe, co czyni go niezbędnym dla wielu operacji sieciowych.

Jednakże, port 139 jest również znany ze swojej podatności na różnego rodzaju ataki, co czyni go atrakcyjnym celem dla cyberprzestępców. Jednym z najbardziej znanych zagrożeń związanych z tym portem jest atak typu „NetBIOS Name Service (NBNS) Spoofing”. W takim ataku, napastnik może podszyć się pod inny komputer w sieci, co może prowadzić do przechwycenia danych lub nieautoryzowanego dostępu do zasobów sieciowych. Innym zagrożeniem jest możliwość przeprowadzenia ataku typu „Denial of Service (DoS)”, który może zakłócić normalne funkcjonowanie sieci.

W kontekście bezpieczeństwa, port 139 jest często monitorowany i zarządzany za pomocą zapór sieciowych (firewalli) oraz systemów wykrywania intruzów (IDS). Administratorzy sieci często decydują się na blokowanie tego portu na zaporach sieciowych, aby zminimalizować ryzyko ataków. Jednakże, blokowanie portu 139 może również wpłynąć na funkcjonalność niektórych aplikacji i usług, które go wykorzystują, co wymaga starannego planowania i testowania.

Warto również zwrócić uwagę na różnice między TCP a UDP w kontekście portu 139. TCP (Transmission Control Protocol) jest protokołem połączeniowym, co oznacza, że przed przesłaniem danych musi zostać ustanowione połączenie między dwoma punktami końcowymi. To zapewnia większą niezawodność i kontrolę nad transmisją danych. Z kolei UDP (User Datagram Protocol) jest protokołem bezpołączeniowym, co oznacza, że dane są przesyłane bez wcześniejszego ustanowienia połączenia. W przypadku portu 139, NetBIOS over TCP/IP korzysta głównie z TCP, co zapewnia większą stabilność i niezawodność komunikacji.

Z perspektywy zarządzania siecią, ważne jest również regularne aktualizowanie systemów operacyjnych i aplikacji, aby zabezpieczyć je przed znanymi lukami w zabezpieczeniach. Producenci oprogramowania często wydają aktualizacje i łatki, które naprawiają wykryte podatności, w tym te związane z portem 139. Regularne skanowanie sieci w poszukiwaniu otwartych portów i potencjalnych zagrożeń jest również kluczowym elementem strategii bezpieczeństwa.

Podsumowując, port 139 odgrywa istotną rolę w komunikacji sieciowej, szczególnie w środowiskach Windows, ale jednocześnie stanowi potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa sieci. Zarządzanie tym portem wymaga starannego balansowania między zapewnieniem niezbędnej funkcjonalności a minimalizowaniem ryzyka ataków. Poprzez odpowiednie konfiguracje zapór sieciowych, regularne aktualizacje oprogramowania oraz monitorowanie sieci, można skutecznie zarządzać ryzykiem związanym z portem 139, zapewniając jednocześnie bezpieczne i efektywne działanie sieci.

Jak Skonfigurować Port 139 na Różnych Systemach Operacyjnych

Port 139 jest jednym z kluczowych elementów w sieciach komputerowych, szczególnie w kontekście protokołów TCP i UDP. Jego główne zastosowanie wiąże się z usługami NetBIOS, które są niezbędne do udostępniania plików i drukarek w sieciach lokalnych. Aby w pełni zrozumieć, jak skonfigurować port 139 na różnych systemach operacyjnych, warto najpierw przyjrzeć się jego funkcjom i znaczeniu.

Port 139 jest używany przez protokół NetBIOS over TCP/IP (NBT), który umożliwia aplikacjom na różnych komputerach w sieci lokalnej komunikowanie się ze sobą. NetBIOS, czyli Network Basic Input/Output System, jest interfejsem programistycznym, który pozwala aplikacjom na komunikację w sieci. W kontekście TCP, port 139 jest używany do sesji NetBIOS, co umożliwia przesyłanie danych między komputerami. W przypadku UDP, port 139 jest wykorzystywany do rozgłaszania nazw NetBIOS, co pozwala komputerom na identyfikację i lokalizację innych urządzeń w sieci.

Konfiguracja portu 139 różni się w zależności od systemu operacyjnego. W systemach Windows, port 139 jest domyślnie otwarty i skonfigurowany do obsługi usług NetBIOS. Aby upewnić się, że port 139 jest prawidłowo skonfigurowany, należy przejść do Panelu sterowania, a następnie do sekcji „Sieć i Internet”. Wybierając „Centrum sieci i udostępniania”, można zarządzać ustawieniami sieciowymi. W zakładce „Zaawansowane ustawienia udostępniania” należy upewnić się, że opcje udostępniania plików i drukarek są włączone. Dodatkowo, w sekcji „Usługi” można sprawdzić, czy usługa „Server” jest uruchomiona, co jest niezbędne do działania portu 139.

W systemach Linux konfiguracja portu 139 wymaga nieco więcej kroków. Najpierw należy zainstalować pakiet Samba, który umożliwia udostępnianie plików i drukarek w sieciach z systemami Windows. Po zainstalowaniu Samby, należy edytować plik konfiguracyjny smb.conf, który znajduje się zazwyczaj w katalogu /etc/samba/. W pliku tym należy dodać odpowiednie wpisy konfiguracyjne, które umożliwią działanie usług NetBIOS. Po dokonaniu zmian w pliku konfiguracyjnym, należy zrestartować usługę Samba, aby nowe ustawienia zaczęły obowiązywać. Warto również upewnić się, że zapora sieciowa (firewall) nie blokuje portu 139. Można to zrobić, dodając odpowiednie reguły do konfiguracji firewalla, na przykład za pomocą narzędzia iptables.

W systemach macOS, podobnie jak w Linuxie, konieczne jest skonfigurowanie Samby. macOS ma wbudowaną obsługę Samby, więc nie ma potrzeby instalowania dodatkowego oprogramowania. Aby skonfigurować port 139, należy przejść do Preferencji systemowych, a następnie do sekcji „Udostępnianie”. W zakładce „Udostępnianie plików” można włączyć udostępnianie plików i drukarek oraz dodać foldery, które mają być udostępniane. Warto również sprawdzić ustawienia firewalla, aby upewnić się, że port 139 nie jest blokowany.

Podsumowując, port 139 odgrywa kluczową rolę w udostępnianiu zasobów sieciowych w różnych systemach operacyjnych. Jego konfiguracja może się różnić w zależności od używanego systemu, ale podstawowe kroki obejmują włączenie odpowiednich usług, edycję plików konfiguracyjnych oraz zarządzanie ustawieniami firewalla. Dzięki prawidłowej konfiguracji portu 139, możliwe jest efektywne udostępnianie plików i drukarek w sieciach lokalnych, co znacząco ułatwia współpracę i wymianę danych między użytkownikami.

Typowe Problemy i Rozwiązania Związane z Portem 139

Port 139, znany również jako NetBIOS Session Service, jest kluczowym elementem w sieciach komputerowych, szczególnie w kontekście systemów operacyjnych Windows. Działa zarówno na protokole TCP, jak i UDP, i jest używany głównie do udostępniania plików i drukarek w sieciach lokalnych. Mimo że port ten odgrywa istotną rolę w komunikacji sieciowej, może również stanowić źródło licznych problemów, które mogą wpływać na bezpieczeństwo i wydajność sieci. W niniejszym artykule omówimy typowe problemy związane z portem 139 oraz przedstawimy możliwe rozwiązania.

Jednym z najczęstszych problemów związanych z portem 139 jest jego podatność na ataki. Ze względu na swoją funkcję w udostępnianiu zasobów sieciowych, port ten jest często celem ataków typu brute force, które mają na celu uzyskanie nieautoryzowanego dostępu do systemu. Aby zminimalizować ryzyko takich ataków, zaleca się stosowanie silnych haseł oraz regularne aktualizowanie systemów operacyjnych i oprogramowania zabezpieczającego. Dodatkowo, warto rozważyć zastosowanie zapór sieciowych (firewall), które mogą blokować nieautoryzowane próby dostępu do portu 139.

Kolejnym problemem jest możliwość wystąpienia konfliktów adresów IP w sieci lokalnej. Port 139, działając w ramach protokołu NetBIOS, może napotkać trudności w komunikacji, jeśli w sieci występują duplikaty adresów IP. Aby rozwiązać ten problem, należy upewnić się, że każdemu urządzeniu w sieci przypisany jest unikalny adres IP. Można to osiągnąć poprzez skonfigurowanie serwera DHCP, który automatycznie przydziela adresy IP urządzeniom w sieci, lub ręczne przypisanie statycznych adresów IP.

Innym częstym problemem jest nieprawidłowa konfiguracja zapór sieciowych. Wiele zapór sieciowych domyślnie blokuje port 139, co może prowadzić do problemów z udostępnianiem plików i drukarek. Aby rozwiązać ten problem, należy skonfigurować zaporę sieciową w taki sposób, aby zezwalała na ruch przez port 139. Warto jednak pamiętać, że otwarcie tego portu może zwiększyć ryzyko ataków, dlatego należy zachować ostrożność i stosować dodatkowe środki zabezpieczające, takie jak monitorowanie ruchu sieciowego i regularne audyty bezpieczeństwa.

Port 139 może również powodować problemy z wydajnością sieci, szczególnie w dużych sieciach korporacyjnych. Wysokie obciążenie portu może prowadzić do opóźnień w komunikacji i spadku wydajności. Aby zminimalizować ten problem, warto rozważyć segmentację sieci, co pozwoli na rozdzielenie ruchu sieciowego na mniejsze, bardziej zarządzalne segmenty. Dodatkowo, można zastosować techniki optymalizacji ruchu sieciowego, takie jak QoS (Quality of Service), które priorytetyzują ruch sieciowy na podstawie jego ważności.

Wreszcie, port 139 może być źródłem problemów związanych z kompatybilnością między różnymi systemami operacyjnymi. Na przykład, udostępnianie plików między systemami Windows i Linux może napotkać trudności ze względu na różnice w implementacji protokołów sieciowych. Aby rozwiązać te problemy, można skorzystać z oprogramowania pośredniczącego, takiego jak Samba, które umożliwia współpracę między różnymi systemami operacyjnymi.

Podsumowując, port 139 odgrywa kluczową rolę w udostępnianiu zasobów sieciowych, ale może również stanowić źródło licznych problemów. Poprzez stosowanie odpowiednich środków zabezpieczających, takich jak silne hasła, zapory sieciowe i regularne aktualizacje, można zminimalizować ryzyko ataków. Dodatkowo, właściwa konfiguracja sieci i optymalizacja ruchu sieciowego mogą pomóc w rozwiązaniu problemów z wydajnością i kompatybilnością.

Przyszłość Portu 139 w Nowoczesnych Sieciach Komputerowych

Port 139, znany również jako NetBIOS Session Service, odgrywa kluczową rolę w komunikacji sieciowej, szczególnie w kontekście starszych systemów operacyjnych i protokołów sieciowych. W przeszłości port ten był szeroko wykorzystywany do udostępniania plików i drukarek w sieciach lokalnych, zwłaszcza w środowiskach opartych na systemach Windows. Jednakże, z biegiem lat, technologia sieciowa ewoluowała, a wraz z nią zmieniały się również wymagania dotyczące bezpieczeństwa i wydajności. W związku z tym, przyszłość portu 139 w nowoczesnych sieciach komputerowych staje się tematem wartym głębszej analizy.

Port 139 działa zarówno na protokole TCP, jak i UDP, co umożliwia różnorodne zastosowania w sieciach komputerowych. TCP (Transmission Control Protocol) zapewnia niezawodność transmisji danych, co jest kluczowe w kontekście udostępniania zasobów sieciowych. Z kolei UDP (User Datagram Protocol) oferuje szybszą, choć mniej niezawodną komunikację, co może być korzystne w specyficznych scenariuszach. Pomimo tych zalet, port 139 stał się również celem licznych ataków sieciowych, takich jak próby nieautoryzowanego dostępu do zasobów czy rozprzestrzenianie złośliwego oprogramowania. W związku z tym, wiele nowoczesnych sieci komputerowych zaczęło ograniczać lub całkowicie blokować ruch na tym porcie, zastępując go bardziej bezpiecznymi i wydajnymi rozwiązaniami.

Jednym z głównych czynników wpływających na przyszłość portu 139 jest rosnące znaczenie protokołu SMB (Server Message Block) w wersji 2 i 3. Wprowadzenie tych nowszych wersji SMB znacząco poprawiło zarówno bezpieczeństwo, jak i wydajność komunikacji sieciowej. SMBv2 i SMBv3 działają na porcie 445, co pozwala na całkowite wyeliminowanie potrzeby korzystania z portu 139. W rezultacie, wiele organizacji migruje swoje systemy do nowszych wersji SMB, co z kolei zmniejsza zależność od portu 139.

Kolejnym aspektem, który warto rozważyć, jest rosnąca popularność chmur obliczeniowych i usług zdalnych. W kontekście chmur, bezpieczeństwo i wydajność stają się priorytetami, co skłania dostawców usług do stosowania bardziej zaawansowanych protokołów i mechanizmów zabezpieczeń. Port 139, ze względu na swoje ograniczenia i podatności, jest coraz rzadziej wykorzystywany w nowoczesnych architekturach chmurowych. Zamiast tego, preferowane są rozwiązania oparte na nowszych protokołach, które oferują lepszą ochronę przed zagrożeniami sieciowymi.

Nie można również pominąć roli, jaką odgrywają regulacje i standardy branżowe w kształtowaniu przyszłości portu 139. Wiele organizacji musi spełniać określone wymagania dotyczące bezpieczeństwa danych, co często wiąże się z koniecznością stosowania najnowszych technologii i protokołów. W tym kontekście, port 139, ze względu na swoje ograniczenia, może nie spełniać wymagań współczesnych standardów bezpieczeństwa, co skłania organizacje do poszukiwania alternatywnych rozwiązań.

Podsumowując, przyszłość portu 139 w nowoczesnych sieciach komputerowych wydaje się być ograniczona. Chociaż port ten odegrał ważną rolę w historii komunikacji sieciowej, rozwój technologii, rosnące wymagania dotyczące bezpieczeństwa oraz zmieniające się potrzeby biznesowe skłaniają organizacje do poszukiwania bardziej zaawansowanych i bezpiecznych rozwiązań. W miarę jak technologia sieciowa nadal ewoluuje, port 139 prawdopodobnie będzie stopniowo wycofywany na rzecz nowszych, bardziej efektywnych protokołów i mechanizmów zabezpieczeń.

Pytania i odpowiedzi

1. **Pytanie:** Co to jest port 139?
**Odpowiedź:** Port 139 to port używany przez protokół NetBIOS over TCP/IP (NBT) do udostępniania plików i drukarek w sieciach lokalnych.

2. **Pytanie:** Jakie protokoły korzystają z portu 139?
**Odpowiedź:** Port 139 korzysta z protokołu TCP (Transmission Control Protocol).

3. **Pytanie:** Do czego służy port 139 w kontekście sieci lokalnych?
**Odpowiedź:** Port 139 służy do umożliwienia komunikacji i udostępniania zasobów, takich jak pliki i drukarki, w sieciach lokalnych za pomocą protokołu NetBIOS.

4. **Pytanie:** Czy port 139 jest bezpieczny do używania w sieciach publicznych?
**Odpowiedź:** Port 139 nie jest uważany za bezpieczny do używania w sieciach publicznych, ponieważ jest podatny na różne ataki, takie jak ataki typu „man-in-the-middle” i inne zagrożenia związane z bezpieczeństwem.

5. **Pytanie:** Jakie usługi mogą być dostępne przez port 139?
**Odpowiedź:** Przez port 139 mogą być dostępne usługi takie jak udostępnianie plików i drukarek w systemach operacyjnych Windows.

6. **Pytanie:** Jak można zabezpieczyć port 139?
**Odpowiedź:** Port 139 można zabezpieczyć poprzez wyłączenie NetBIOS over TCP/IP, używanie zapór sieciowych (firewall) do blokowania ruchu na tym porcie oraz stosowanie VPN do bezpiecznego udostępniania zasobów w sieciach zdalnych.

Napisane przez
Adam Natkowski

Nazywam się Adam Natkowski, pochodzę z Oleśnicy i od lat pasjonuję się technologią oraz bezpieczeństwem w internecie. Ukończyłem Politechnikę Wrocławską, gdzie zdobyłem solidne wykształcenie w zakresie informatyki i cyberbezpieczeństwa. Obecnie pracuję jako freelancer zajmujący się zagadnieniami bezpieczeństwa cyfrowego, ochroną danych i zarządzaniem systemami informatycznymi.